انگوب و تاثیرات آن در صنعت کاشی سرامیکی
کاشی سرامیکی از سه جزء اصلی بیسکوییت، انگوب و لعاب تشکیل شده است. انگوب لایه ای است که حد واسط بین بیسکوییت و لعاب قرارگرفته و از اهمیت ویژه ای در فرآیند ساخت و تولید کاشی سرامیکی برخوردار است.
از آنجا که کیفیت نهایی کاشی‌های سرامیکی ارتباط مستقیمی با کیفیت و فرمولاسیون انگوب دارد، در ادامه این مقاله به بررسی خواص و ویژگی های انگوب خواهیم پرداخت.
انگوب کاشی چیست و چه کاربردهایی دارد؟
انگوب یا زیر لعاب کاشی، یک پوشش نیمه زجاجی یا نیمه‌شیشه‌ای است که بین لعاب و بیسکوییت قرار می‌گیرد و با ایجاد یک سطح صاف بر روی بدنه سرامیک، باعث بهبود کیفیت سطح لعاب و زیبایی آن می شود. همچنین از انگوب برای چسبندگی بهتر لعاب به بیسکوییت و حذف رنگ قهوه ای یا سرخ بدنه استفاده می شود.
به‌طور کلی انگوب در کاشی‌های سرامیکی دارای ویژگی‌ها و کاربردهای زیر است:
- جلوگیری از واکنش لعاب با عناصر رنگی بدنه : انگوب به‌عنوان یک لایه میانی، مانع از واکنش بین لعاب و عناصر رنگی موجود در بدنه کاشی سرامیکی می‌شود. این ویژگی باعث حفظ ثبات رنگ لعاب و جلوگیری از تغییر رنگ یا ایجاد لکه‌های ناخواسته خواهد شد.
- تنظیم ضریب انبساط کاشی : انگوب نقش مهمی در تنظیم ضریب انبساط کاشی سرامیکی ایفا می‌کند. با کنترل این ویژگی، می‌توان از بروز ترک‌خوردگی و آسیب‌های احتمالی ناشی از انبساط و انقباض کاشی‌ها جلوگیری کرد و دوام و ماندگاری محصولات را افزایش داد.
- کاهش میزان مصرف لعاب و هزینه‌ها: استفاده از انگوب باعث کاهش میزان مصرف لعاب می‌شود، زیرا این پوشش به‌عنوان یک لایه جداگانه، برخی از ویژگی‌های مورد نیاز را پیش‌از اعمال لعاب فراهم می‌آورد. این کاهش مصرف لعاب به نوبه خود، منجر به کاهش هزینه‌های تولید و قیمت نهایی می‌شود.
- پیشگیری از پشت نمایی کاشی‌های براق: در کاشی‌های براق، انگوب مانع از پدیدار شدن نمای پشت کاشی پس از نصب می‌شود. این ویژگی، به حفظ زیبایی و کیفیت ظاهری کاشی سرامیکی کمک کرده و از ایجاد نواقص بصری جلوگیری می‌کند.
- تنظیم سرعت خشک شدن لعاب: انگوب می‌تواند به تنظیم سرعت خشک شدن لعاب کمک کند. این ویژگی به فرآیند تولید کمک می‌کند تا زمان بهینه‌ای برای خشک شدن و پخت لعاب فراهم شده و کیفیت نهایی کاشی‌ها حفظ شود.
- خواص نوری: از نظر خواص نوری، مواد انگوب، رنگدانه های سفیدی هستند که با تابش پرتو نور، بازتاب و شکست نور را از زوایای مختلف ایجاد می کند. این ویژگی باعث کاهش عبور نور و حذف اثر قهوه ای رنگ بدنه یا بیسکوییت شده و در ظاهر کاشی سرامیک را سفیدتر نشان می دهد.
- اصلاح تاب كاشي: انگوب از رطوبت مازاد کاشی سرامیک می کاهد و در فرآیند پخت از ایجاد تاب در بدنه جلوگیری می کند.
ویژگی‌های انگوب مناسب
با توجه به اینکه انگوب مناسب به کیفیت نهایی محصول کمک خواهد کرد، بنابراین ویژگی های مهم انگوب مناسب به شرح زیر است:
- اتصال و چسبندگی مناسب با بدنه و لعاب : انگوب باید دارای چسبندگی خوبی باشد. از آنجا که معمولاً ضریب انبساط حرارتی انگوب بیشتر از لعاب است، اتصال انگوب زیر کاشی و روی آن می‌تواند از جدا شدن پوسته از لعاب جلوگیری کند. این ویژگی مانع از ترک‌خوردگی و جدا شدن لعاب از بدنه می‌شود.
- پایداری در خواص رئولوژیک : فرمول انگوب باید به‌گونه‌ای باشد که از لحاظ خواص رئولوژیک (ویسکوزیته و جریان‌پذیری) پایدار و یکنواخت باشد. این ویژگی باعث می‌شود که انگوب نسبت به فاصله زمانی بین اعمال آب، انگوب و لعاب روی بدنه حساس نباشد و فرآیند تولید به طور یکنواخت و بدون مشکل انجام شود.
- همسان بودن انقباض خشک و پخت : انقباض خشک و پخت انگوب باید با انقباض بدنه کاشی یکسان باشد. این ویژگی به جلوگیری از ایجاد ترک و نواقص دیگر در سطح کاشی کمک می‌کند. اگر انقباض انگوب و بدنه ناهماهنگ باشد، ممکن است باعث بروز ترک و آسیب در کاشی‌ها شود.
این ویژگی‌ها به‌طور کلی به افزایش کیفیت، دوام و استحکام کاشی‌ها و جلوگیری از مشکلاتی مانند ترک‌خوردگی و جدا شدن لعاب کمک می‌کند.
گفتار پایانی:
بر اساس آنچه گفته شد، یکی از مراحل ضروری در تولید کاشی سرامیک اعمال لایه انگوب است که باعث ارتقا کیفیت لعاب شده و جلوه مطلوبی به طرح کاشی سرامیکی می دهد.
در واقع انگوب ترکیبی است که بین بدنه کاشی سرامیکی یا همان بیسکوییت و لعاب قرار می گیرد.
اصولاً به سه دليل عمده، لایه انگوب اعمال مي شود:
1- پوشاندن رنگ بدنه
2- تطابق بيشتر ضريب انبساط حرارتي بدنه و لعاب
3- كاهش احتمال بروز عيوب ظاهری مانند تاب و ترک خوردگی
بنابر این استفاده از یک انگوب مناسب تاثیر فراوانی در بهبود رنگ لعاب و کیفیت کاشی سرامیکی دارد.